Het dossier rond de invoering van het omgekeerde kliksysteem voor de brandstofprijzen lag al even op tafel, maar de federale regeringspartijen bereikten maar geen akkoord. Dat een gemiddeld gezin al die tijd tot het kind van de rekening werd gemaakt, bespoedigde de zaken nauwelijks. Veel huishoudens zagen het bedrag op hun verwarmingsfactuur en tankkosten dan ook met rasse schreden toenemen. Bovendien liet de eerder gecommuniceerde btw-verlaging op het elektriciteitstarief – van 21% naar 6% – zich moeilijk klikken op het feit dat het gros van de Belgische gezinnen zich met gas of stookolie verwarmt … Over draaien rond de hete brij gesproken.
Maar op 16 maart 2022 kwam de accijnsverlaging er dan toch. De Europese Unie liet een daling tot 29 cent per liter toe, maar de Belgische politiek besliste anders. Zo zou de prijs van een liter diesel of benzine slechts met 17,5 cent mogen dalen. Op een volle tank van 60 liter bespaar je zo een tiental euro. Maar onder de streep ben je nog altijd meer dan 120 euro armer, natuurlijk.
De forfaitaire en tijdelijke maatregel wordt in juni 2022 geëvalueerd. Het gaat dus nog niet om het principe van het zogenaamde ’omgekeerde cliquet’-systeem, want waarschijnlijk treedt die procedure pas vanaf 1,7 euro per liter in werking. Wordt vervolgd.
Lees verder onder de afbeelding …
Creatieve oplossingen?
Niet iedereen is dus opgezet met de beperkte maatregelen die de overheid nam. En zo gebeurt het dat sommigen zich op creatieve praktijken beroepen om hun brandstofbudget onder controle te houden.
De verleiding is groot om je tank met het veel goedkopere stookolie te vullen. Door de lagere accijnzen en een afwijkend prijsmodel bedraagt de literprijs net niet de helft van wat je aan de pomp moet achterlaten. Natuurlijk is dit illegaal én bovendien makkelijk te controleren. Stookolie bevat immers een aantal chemische stofjes om fraudeurs te kunnen opsporen. De rode kleurstof is daar het meest gekende voorbeeld van. Wie betrapt wordt, hangt dus een hoge boete boven het hoofd. Reken op een boetebedrag van 500 euro, dat voor recidivisten stevig vermenigvuldigd wordt.
En er wordt gecontroleerd. In 2021 deelde de douane 1.807 boetes uit aan bestuurders die onderweg waren met ‘rode diesel’. Maar liefst 6,5% van de 27.950 gecontroleerde voertuigen bevatte resten van stookoliediesel.
Dieven die dan toch graag voor het echte goedje gaan, gaan brutaler te werk. Zo boren ze een gaatje in de brandstoftank van auto’s of vrachtwagens, om vervolgens de lekkende brandstof op te vangen. Ook de variant waarbij de vuldop met geweld van de tank wordt verwijderd en de brandstof vervolgens met een slang opgezogen wordt, is populair. Als je weet dat een gemiddelde vrachtwagen makkelijk tot 1.400 liter kan tanken, steekt de dief per actie makkelijk enkele duizenden euro’s op zak.
Maar ook de witteboordencriminaliteit neemt toe. Dit jaar nog ontdekte de federale politie een nieuwe diefstalsoort waarbij de software van benzinepompen gekraakt wordt. De dieven gaan vervolgens probleemloos aan de haal met duizenden liters brandstof, die ze in grote omgebouwde bestelwagens pompen. De diefstallen gebeuren gewoon overdag en vallen niet meteen op, omdat de software van de pomp zich na de tankbeurt ‘herstelt’. Zo duurt het een hele poos voor de uitbater de diefstal vaststelt.
Geen licht aan het einde van de tunnel
Het mag duidelijk zijn – het zijn moeilijke tijden voor automobilisten. En veel beterschap zit er niet meteen aan te komen. De markten staan onder druk. De coronacrisis duwde de prijzen van alles wat met energie te maken heeft stevig de dieperik in. Maar door het behoorlijk snelle herstel nam ook de vraag naar energie explosief toe.
De stijgende vraag gaat bovendien gepaard met heel wat geopolitiek gebakkelei. De oorlog in Oekraïne, de gespannen relaties met Rusland, een droneaanval in Saoedi-Arabië, de sabotage van pijpleidingen in Irak en Turkije, … Stuk voor stuk dragen ze bij aan de speculatie, wat de prijzen verder opdrijft. Er heerst dus vooral angst voor schaarste.
Lees verder onder de afbeelding …
Het kostenplaatje
Om het leed te verzachten, voorziet de staat naast de tijdelijke accijnsverlaging de zogenaamde energie- en mazoutcheques. Kostenplaatje – 1,3 miljard euro. Dat betekent dat de overheid het miljard euro dat ze had opgebouwd dankzij de extra inkomsten die de stijging van de energieprijzen en dus de btw met zich meebracht opnieuw in het circuit injecteert.
Daarnaast dient elke lidstaat van de Europese Unie zich eraan te houden dat een percentage van de getankte benzine en diesel uit biobrandstof bestaat. Sinds 1 januari 2022 is dit verplichte aandeel gestegen van 9,55% naar 10,2%. Maar omwille van het complexe productieproces zijn biobrandstoffen tot drie keer duurder. Toch geloven experts dat deze biobrandstoffen een oplossing zijn in de strijd tegen dure brandstoffen. Zo is biodiesel samengesteld uit met waterstof bewerkte planten die het mogelijk maken om de CO2-uitstoot met 90% te verminderen. Experts sturen aan op extra fiscale overheidsmaatregelen om het prijskaartje van bijna 3,5 euro per liter te milderen.
En eigenlijk … Is dat geld er niet gewoon? Laten we niet vergeten dat de hoge brandstofprijzen in ons land ook het gevolg zijn van diezelfde overheid en men jarenlang een stevige spaarpot heeft kunnen opbouwen. Zelfs op dit moment draag je voor elke getankte liter maar liefst 60 cent aan accijnzen aan vadertje staat af. En op dat bedrag betaal je ook nog eens belastingen. In 2018 bracht dit 8,8 miljard euro netto in het laatje … De auto als melkkoe, dus.